काठमाडौँ — प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली आगामी भारत भ्रमणमा समकक्षी नरेन्द्र मोदीसँग बोधगयामा द्विपक्षीय भेटवार्ता गर्ने तयारीमा छन्। भारत भ्रमणका लागि हैदराबाद हाउसजस्तो परम्परागत स्थान छाडेर बोधगयालाई रोजिनु नेपाल–भारत सम्बन्धमा कूटनीतिक दृष्टिले विशेष महत्त्वको रूपमा हेरिएको छ।

प्रधानमन्त्री ओली दुईदिने औपचारिक भ्रमणका लागि आगामी भदौ ३१ गते भारत जाँदैछन्। प्रधानमन्त्री बनेको करिब १४ महिनापछि उनले भारतको औपचारिक भ्रमण गर्न लागेका हुन्। यसपटक ओली र मोदीबीचको वार्ता बौद्ध धर्मको पवित्र स्थल बोधगयामा हुने तय भएको छ। परराष्ट्र मन्त्रालयका एक अधिकारीका अनुसार यस निर्णयमा दुई देशबीच अनौपचारिक छलफलपछि सहमति जुटाइएको हो।

भारतले विगतमा विदेशी राष्ट्रप्रमुखहरूसँग दिल्लीस्थित हैदराबाद हाउसमा औपचारिक वार्ता गर्ने परम्परा कायम राखेको थियो। तर यसपटक प्रधानमन्त्री ओलीलाई राजधानी दिल्लीभन्दा बाहिर लगेर बोधगयामा भेटवार्ता गराउने तयारी भारतले विशेष सन्देशस्वरूप अघि सारेको देखिन्छ।

प्रधानमन्त्री ओली दिल्ली भएर बोधगया पुग्ने कि काठमाडौँबाट सिधै त्यहाँ जाने भन्ने विषयमा भने अझै टुंगो लागिसकेको छैन। भ्रमणको कार्यतालिका र यात्रा मार्गबारे अन्तिम निर्णय भारतीय विदेश सचिव विनय क्वात्रा (मिस्री) को भ्रमणपछि हुने बताइएको छ। भ्रमण तयारीका क्रममा विदेश सचिव मिस्री आइतबार काठमाडौं आइपुग्ने कार्यक्रम छ। उनी प्रधानमन्त्री ओली, परराष्ट्रमन्त्री आरजु राणा देउवा, परराष्ट्र सचिव अमृत राई लगायतका उच्च अधिकारीहरूसँग भेटघाट गर्नेछन्।

प्रधानमन्त्री ओलीलाई भ्रमणको औपचारिक निमन्त्रणा पत्र भारतीय प्रधानमन्त्री मोदीका तर्फबाट मिस्रीले हस्तान्तरण गर्नेछन्। यो एक वर्षको अवधिमा मिस्रीको दोस्रो नेपाल भ्रमण हो। उनी अघिल्लो वर्ष साउन महिनामा पनि नेपाल आएका थिए।

यसअघि भारत भ्रमणमा गएका प्रधानमन्त्री पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ लाई उज्जैनस्थित महाकाल मन्दिर घुमाइएको थियो भने शेरबहादुर देउवाको भ्रमणमा बनारसको काशी विश्वनाथ मन्दिरको दर्शन गराइएको थियो। मोदीले विगतमा चिनियाँ राष्ट्रपति सी चिनफिङ, अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र फ्रान्सेली राष्ट्रपति म्याक्रोंलाई पनि दिल्लीबाहिरका धार्मिक वा सांस्कृतिकस्थलहरूमा स्वागत गरेका थिए।

प्रधानमन्त्री ओलीले केही वर्षअघि रामको जन्म नेपालकै ठोरीनजिक अयोध्यापुरीमा भएको अभिव्यक्ति दिएका कारण उनलाई भारतको अयोध्या लगिने हो कि भन्ने चर्चा थियो। तर अन्ततः बौद्ध धर्मसम्बन्धी साझा सांस्कृतिक सम्पदाको संकेतस्वरूप बोधगया रोजिएको हो। परराष्ट्र स्रोतका अनुसार यसले दुई नेताबीच औपचारिक छलफलसँगै अनौपचारिक संवादको पनि अवसर प्रदान गर्नेछ।

प्रधानमन्त्री ओलीको भ्रमणबारे सरकारले औपचारिक जानकारी भने सार्वजनिक गरिसकेको छैन। तर कूटनीतिक च्यानलमार्फत भ्रमणको तयारी तीव्र गतिमा भइरहेको स्रोतहरू बताउँछन्। नेपाल–भारत सम्बन्धमा पछिल्लो समय देखिएको चिसोपन हटाउँदै विश्वासको वातावरण बनाउने प्रयत्नस्वरूप यो भ्रमण महत्त्वपूर्ण बन्ने अपेक्षा गरिएको छ।