खोटाङ ।

खोटाङको बराहपोखरी गाउँपालिका–२ सुन्तले र उदयपुरको त्रियुगा नगरपालिका–१४ साउने जोड्ने सुनकोसी नदीको धाप्लाङघाटस्थित निर्माणाधीन पुलको काम रोकेर अहिले ढाँचा (डिजाइन) परिवर्तनको प्रक्रिया अघि बढाइएको छ ।

खोटाङ र उदयपुर जोड्ने सुनकोसी नदीस्थित धाप्लाङघाटमा निर्माणाधीन मोटरेबल पक्की पुल ४ वर्षअघि नै बनिसक्नुपथ्र्यो । २०७६ असार २९ गतेभित्र सम्पन्न गर्ने गरी २०७३ असार ३० गते रसुवा–एसएनएस–पप्पु जेभी निर्माण कम्पनीले धाप्लाङघाट पुल निर्माणको जिम्मा लिएको हो ।

वेल फाउन्डेसन प्रविधिको मोटरेबल पक्की पुल निर्माण सुरु गरिएको धाप्लाङघाटमा पाइल फाउन्डेसन प्रविधिको पुल निर्माण गर्ने गरी ढाँचा परिवर्तको प्रक्रिया अघि बढाइएको हो ।

२०७६ असारमा बनिसक्नुपर्ने २०० मिटर लामो मोटरेबल पक्की पुलको ठेक्का लागेको ७ वर्षपछि ठेकेदार कम्पनीको आग्रहमा ढाँचा परिवर्तन गर्न लागिएको सडक विभाग पुल सेक्टर धरान, सुनसरीका प्रमुख इन्जिनियर प्रदीप भण्डारीले बताए ।

‘ठेकेदार कम्पनीले पुरानो डिजाइनमा काम गर्न नसक्ने बताएको छ । तोकिएको समयमा निर्माणको काम नभएपछि सम्झौता गर्दा दिइएको पेस्कीबापतको रकमबाट ४ करोड २२ लाख रुपैयाँसमेत फिर्ता गराइएको छ,’ उनले भने, ‘जसरी भए पनि पुल त बनाउनै प¥यो । पुरानो डिजाइनका ४ वेल फाउन्डेसनको ठाउँमा ४ पाइल फाउन्डेसन बनाउने तयारी स्वरूप डिजाइन परिवर्तनको काम सुरु गरिएको छ ।’

खोटाङको बराहपोखरी, जन्तेढुंगा, खोटेहाङ गाउँपालिका तथा भोजपुरका केही स्थानीयबासीलाई पूर्वी तराईका विभिन्न सहरसँग जोड्ने पुल २०७४ भदौ ३१ गते तत्कालीन प्रधानमन्त्री एवं नेपाली कांग्रेसका सभापति शेरबहादुर देउवाले शिलान्यास गरेका थिए ।

धाप्लाङघाटमा निर्माण सुरु गरिएको मोटरेबल पक्की पुल बनिसक्नुपर्ने समयमा ढाँचा परिवर्तनको प्रक्रिया थाल्नुमा ठेकेदार र कर्मचारीको मिलेमतो रहेको स्थानीयबासीको आरोप छ ।

निर्माणको काम थालेको लामो समयसम्म धाप्लाङघाट पुल निर्माणको काम सम्पन्न नहुँदा दक्षिणी क्षेत्रका स्थानीय बासिन्दालाई सबैभन्दा बढी समस्या भएको बराहपोखरी गाउँपालिकाका प्रमुख शालिकराम बञ्जराले बताए ।

‘सुनकोसीस्थित धाप्लाङघाटमा मोटरेबल पक्की पुल नहुँदा आयात तथा निर्यात गरिने दैनिक उपभोग्य सामग्री पुल वारि र पारि दुवैतर्फ लोड–अनलोड गर्नुपर्ने अवस्था छ । यसले सबैभन्दा बढी कृषक मारमा परेका छन्,’ उनले भने, ‘दक्षिणी क्षेत्रका स्थानीय बासिन्दाको दैनिक जीवनसँग जोडिएको धाप्लाङघाटको पक्की पुल निर्माणमा ढिलाइ हुनु दुःखद् विषय हो, यसमा सम्बन्धित निकायले ध्यान दिन जरुरी छ ।’

धाप्लाङघाटमा मोटरेबल पुल नहुँदा सबैभन्दा बढी कृषि उपज निर्यातका क्रममा ‘लोड–अनलोड’ गर्दा किसानले थप व्ययभार खेपिरहेका छन् । मोटरेबल पक्की पुल निर्माणको काम सुरु गरिएको धाप्लाङघाटमा ७ वर्षपछि पुनः ढाँचा परिवर्तन गर्न थालिएपछि उक्त ठाउँमा कहिले पक्की पुल सञ्चालनमा आउने टुंगो छैन ।

धाप्लाङघाटमा निर्माणाधीन मोटरेबल पक्की पुल अलपत्र पार्ने ठेकेदारलाई कालो सूचीमा राखेर कारबाही प्रक्रिया अघि बढाउनुपर्नेमा मिलेमतोमा छुट दिइएको खोटाङ–२ (२)बाट निर्वाचित प्रदेशसभा सदस्य एवं नेपाली कांग्रेस कोसी प्रदेश समितिका महामन्त्री भूपेन्द्रकुमार राईले बताए ।

‘धाप्लाङघाट पुल निर्माणको काम समयमा नसकिएपछि विभिन्न ठाउँमा खबरदारी गर्ने काम भइरहेको छ । पुरानो डिजाइनमा ठेकेदारले कामै नगर्ने बताएको रहेछ,’ उनले भने, ‘डिजाइन परिवर्तन गरेर भए पनि तत्काल निर्माणको काम अगाडि बढाउन भनिएको छ, सम्भवतः अर्को आर्थिक वर्षबाट नयाँ डिजाइनमा पुल निर्माणको काम सुरु हुन्छ ।’

धाप्लाङघाट पुल निर्माणमा ढिलाइ हुनुको प्रमुख कमजोरी सडक विभागका इन्जिनियरको रहेको एसएनएसका प्रबन्ध सञ्चालक जयराम लामिछानेले आरोप लगाए ।

‘सडक विभागका इन्जिनियरको कमजोरीका कारण यसअघि तोकिएको समयमा पुल निर्माणको काम सम्पन्न गर्न सकिएन, स्थलगत अध्ययन नगरी तयार पारिएको डिजाइनमा हामीले काम थालेका रहेछौँ,’ उनले भने, ‘काम गर्दै जाँदा सो डिजाइनले त्यहाँ मोटरेबल पक्की पुल निर्माण हुने सम्भावना देखिएन । पटक–पटकको आग्रहपछि अहिले डिजाइन परिवर्तनको काम सुरु भएको छ । परिवर्तन भएर आएपछि नयाँ टोली परिचालन गरेर निर्माणको कामलाई तीव्रता दिने तयारी गरिरहेका छौँ ।’

जिल्लाको दक्षिणी क्षेत्रका बासिन्दाको प्रमुख व्यापारिक केन्द्र गाईघाट बजार आवतजावत गर्ने सबैभन्दा छोटो दुरीको सडकखण्डअन्तर्गत पर्ने धाप्लाङघाटस्थित सुनकोसी नदीमा झोलुंगे पुल सञ्चालनमा छ । लामो समयदेखि सञ्चालनमा रहेको सोही झोलुंगे पुलमार्फत् दैनिक उपभोग्य वस्तुदेखि निर्माण सामग्रीसम्म पिठ्युँमा बोकेर वारपार गराउनुपर्ने स्थानीयबासीको बाध्यता छ ।