के भन्छन् हर्क साम्पाङका सारथि ? धरानका उपमेयरसँग विकास संवाद

पौराणिक कालदेखि नै धरानको छुट्टै महत्व भए पनि यसको अहिलेको जग करिब १३० वर्षपहिले बसेको पाइन्छ । २०१७ सालमा धरानलाई नगरपालिका घोषित गरिएको थियो र २०१८ सालमा नेपाललाई १४ अञ्चल ७५ जिल्लामा विभाजन गर्दा यो कोसी अञ्चलको सदरमुकामसमेत घोषित भएको थियो ।

२०७९ सालको स्थानीय तहको निर्वाचनदेखि धरान उपमहानगरपालिका सधैँजसो चर्चामा आइरहेको छ । यो उपमहानगर सबैका लागि चासोको विषय पनि हुने गर्छ । पालिका प्रमुख स्वतन्त्र, उपप्रमुख माओवादी र कार्यपालिका÷नगरसभामा एमाले र कांग्रेस पनि । राजनीतिक कारणले गर्दा बेलाबेलामा यहाँ हुने गरेका विवाद पनि राष्ट्रिय स्तरका समाचार बनिरहेका हुन्छन् ।

विवाद भए पनि त्यस्ता विवादलाई सहमतिको प्रक्रियाका रूपमा हेर्नुपर्ने यहाँका उपप्रमुख अइन्द्रविक्रम बेघा बताउँछन् । जे भए पनि धरानको विकासका सबालमा सबै जनप्रतिनिधिहरू एकजुट रहेको उनको दाबी छ ।

निर्वाचित भएको १५ महिनाको अवधिमा जनताले तालीदेखि गालीसम्म दिएको अनुभव बटुलेका उपप्रमुख बेघासँग हामीले धरानको समग्र वस्तुस्थितिको बारेमा जान्ने प्रयास गरेका छौँ ।

‘गाउँको सरकार’को नयाँ अंकका लागि कृष्ण उप्रेतीले उपप्रमुख बेघासँग गरेको अन्तर्वार्ताको सम्पादित अंशः

तपाईँको यो १५ महिनाको अनुभवबाटै कुराकानीको सुरुआत गरौँ न उपप्रमुखज्यू ।

रमाइलो हुँदो रहेछ । जनताको समस्या सुन्ने समाधान गर्ने सिलसिला चलिरहेको छ । यही क्रममा कहिले माला भेटिन्छ, कहिले ताली, अहिले गाली पनि भेटिन्छ । कसैले तँ देउतै रैछस् भन्छन्, कसैले राक्षस पनि भन्छन् । जे होस् रमाइलै छ ।

धरानका प्रमुख हर्क साम्पाङ स्वतन्त्रबाट आउनु भएको । तपाईँ एउटा दलको प्रतिनिधित्व गर्दै आउनु भएको छ । यस्तो समीकरणका बीच काम गर्न कत्तिको सहज छ ?

म त साह्रै नै खुसी छु । काम गर्न पनि अहिलेसम्म सहज नै लागिरहेको छ । अब प्रतिकूल परिस्थितिलाई अनुकूल बनाएर काम गर्ने हैसियत राख्नु नै नेतृत्वको खुबी हो । यसले गर्दा प्रतिकूलतामा जीवन देख्ने, प्रतिकूलतामा भविष्य देख्ने, प्रतिकूलतामा योजना देख्ने र प्रतिकूलतामा परिणाम निकाल्ने मान्छे नै नेता हुन्छन् । त्यसैले गर्दा मैले यसलाई सामान्य रूपमा लिएको छु ।

काम गर्नेलाई कुनै पनि परिस्थितिले समस्या पार्दैन । आफ्नो लक्ष्य सफा छ भने त्यसलाई कसैले छेक्न सक्दैन ।

धरानका प्रमुखज्यूले पछिल्लो समय सामाजिक सञ्जालमा दिएका अभिव्यक्ति र प्रतिक्रियाहरू तपाईँलाई कस्तो लागिरहेको छ ? केही सुझाव छन् ?

हाम्रो मेयर सा‘बले संविधान र स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐनले निर्दिष्ट गरेका सीमाभित्र रहेर आफ्नो भूमिका निर्वाह गर्नुपर्ने हो । तत्तत् भूमिका निर्वाह गर्दा आवश्यक ठाउँहरूमा आवश्यक सहकार्य गरेर अघि बढ्नुपर्ने हुन्छ । अब उहाँले कहाँ के अनुभूति गर्नुहुन्छ, त्यो उहाँकै कुरा हो ।

मैले आफ्नो सीमामा रहेर काम गरिरहेको छु । अब मेयर सा‘बलाई के गर्दा अनुकूलता हुन्छ त्यही गर्नुहुन्छ । अब हामीले धेरै सुझाव के नै दिने हो र ? उहाँले सबैलाई जोड्नु पर्ने हो । सबैको भावनाको सम्मान गर्नुपर्ने हो ।

कुनै पनि विषयमा चाँडो प्रतिक्रिया जनाइहाल्ने मेयर सा’बको बानीले गर्दा कहिलेकाहीँ उहाँ मर्यादाभन्दा बाहिर गए जस्तो लाग्दैन तपाईँलाई ?

म कुनै पनि विषयमा कुनै पनि घटनालाई द्वन्द्वात्मक ढंगले बुझ्छु । राम्राभित्र नराम्रा पनि हुन्छन् र नराम्राभित्र राम्रा पनि हुन्छन् । मैले उहाँभित्र राम्रा पनि देखेको छु र नराम्रा पनि देखेको छु । तर, मैले राम्रा र नराम्राकाे कुरा गर्दै गर्दा अहिले नै उहाँको बारेमा जज गरेर तपाईँ सबै हिसाबले राम्रो वा सबै नराम्रो भन्ने हुँदैन । म मार्क्सवादी हुँ । म मार्क्सवादको चस्मा लगाएर यो भौतिक दुनियाँलाई हेर्छु ।

त्यही पनि धरानको नेतृत्व तपाईँको हातमा पनि छ । कुनै गलत कदममा त तपाईँले पनि सुझाव दिन सक्नुहुन्छ नि, होइन र ?

अब हेर्नुस्, मेयरज्यूले गर्नुभएको कामको जिम्मा उहाँले नै लिनुहुन्छ । र, त्यसको जबाफ पनि उहाँले नै दिनुपर्छ । मैले गरेको कामको जिम्मा म आफैँ लिन्छु । अब उहाँले बिगार्नुभयो भने म नबिगार्नुस् भन्छु । सम्झाउँछु, सुझाव त पक्कै पनि दिन्छु ।

अब कुराकानीको सन्दर्भ परिवर्तन गरौँ । तपाईँ त धरानको न्यायाधीश पनि । न्यायिक समितिको संयोजक तपाईँ आफैँ । धरानमा न्याय सम्पादनको अवस्था कस्तो छ ?

न्याय सम्पादनको विषयमा हामीले गरेको काममा हामी त सन्तुष्ट छौँ नै, यहाँका नागरिक पनि सन्तुष्ट भएको हामीले पाएका छाँै । म आएपछि यहाँ देखेको मुद्दाको प्रकृति हेर्ने हो भने सबैभन्दा बढी पति–पत्नीबीचको झगडा, लेनदेनका विषय बढी आएका छन् । हामीले सबैजसो मुद्दामा सबैको हित हुने गरी मिलाउने प्रयास गरेको छौँ ।

यस पटक हामीकहाँ लालनपालनसम्बन्धी एउटा मुद्दा आएको थियो । त्यसमा हामीले विशेष खालको निर्णय ग¥यौँ । एउटा छोराले बाआमाको सम्पत्ति आफ्नो नाममा लगेछ र बुबा–आमाको लालनपालन नगरी त्यसै छाडेछ । हामीले त्यसको सबै सम्पत्ति र बैंक खाता पनि रोक्का गरेका छौँ ।

यो १५ महिनाको बीचमा भएका विकासका कामलाई प्रस्तुत गर्नुपर्दा कसरी गर्नुहुन्छ ? र, आगामी योजना के छ ?

विकास भने निरन्तर चल्ने प्रक्रिया हो । यसैमा हामी पनि चलिरहेका छौँ । यसबीचमा हामीले सडक कालोपत्रदेखि वडा कार्यालयहरूको भवन निर्माणलाई द्रुत गतिमा लिएर गएका छौँ । साथै विद्यालय र अस्पतालको संरचना सुधारमा पनि काम भइरहेका छन् ।

अब आगामी योजनाको विषयमा भन्नुपर्दा, धरानलाई हामी हिजोको भन्दा आज राम्रो बनाउँछौँ र आजभन्दा भोलि राम्रो बन्दै जाने छ । चाहे त्यो शिक्षाको क्षेत्रमा होस्, स्वास्थ्यमा होस् वा संस्कृतिको क्षेत्रमा होस् । यी सबै क्षेत्रको सुधारका लागि हामी योजनासहित अघि बढेका छौँ ।

केही महिनाअघि धरानको कार्यपालिका बैठकमै भनाभनको अवस्था देखिएको थियो । कतिपय वडाध्यक्षले बैठक नै बहिस्कार गरेका थिए । पालिकामा जनप्रतिनिधिहरूबीच नै समस्या छ हो ?

यहाँ अल्पमत र बहुमत भन्ने छैन, सर्वसम्मतको वातावरण छ । तर, सबैले आ–आफ्नो मत त राख्न पाउँछन् होला नि ! वडाध्यक्षहरूले बहिस्कार गरेर पालिकाको कुनै योजना निष्क्रिय भएको अवस्था छैन । त्यो त आफ्नो मत राख्ने क्रममा देखिएको सामान्य बहसको घटना मात्र थियो ।

बहस भनेको सबै ठाउँमा हुने विषय हो । तर, निर्णय गर्ने प्रक्रियाचाहिँ निर्णय भएर नै समाप्त हुन्छ । हाम्रो पालिकामा बहस र छलफलकै कारण कुनै पनि निर्णय फेल भएको छैन । हामीबीच व्यापक र गम्भीर बहस हुन्छ । सबैले आ–आफ्नो मत राख्नुहुन्छ ।

त्यही मतलाई समेटर निर्णय प्रक्रियामा सामेल भइएको छ र त्यही निर्णय सर्वसम्मत भएर पास भएको छ । हामीकहाँ कुनै पनि निर्णय अल्पमतमा परेर फिर्ता गएको मैले अहिलेसम्म देखेको छैन ।

उसो भएर धरानका जनप्रतिनिधिहरू एक छन् भनेर बुझ्दा हुने हो ?

यसमा द्वन्द्वात्मक सम्बन्ध हुन्छ । हामी आँखा चिम्लिएर कसैको समर्थन गर्दैनौँ र कसैको कट्टर विरोध पनि गर्दैनौँ । हाम्रो एजेन्डाअनुसारको सहकार्य हुन्छ । सबैमा राम्रा मात्र हुँदैनन् र सबैमा नराम्रो मात्रै पनि हुँदैन । पालिकाको विकासको सन्दर्भमा मेयरदेखि वडा सदस्यसम्म एक भएर अघि बढेको अवस्था छ । यसमा पनि बेलाबेलामा छलफल हुन्छ, तर निष्कर्ष सहमतिमै टुंगिएको छ ।

गाउँकाे सरकार शृंखलाः